Siber Suçlara Karşı Hangi Yasal Haklara Sahibiz?

Son güncelleme tarihi 17 Ocak 2025 Saat 13:35:37

Siber suçlar dijital çağın kaçınılmaz bir gerçeği haline geldi.

Günümüzde bireyler ve şirketler, verilerini ve sistemlerini korumak için yalnızca teknolojiye değil, aynı zamanda hukuki haklarına da güvenmek zorunda. Fakat siber suçlara karşı hangi yasal haklara sahibiz?

Bu yazıda, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında düzenlenen bilişim suçlarını ve bu suçlara karşı alınabilecek hukuki önlemleri inceleyeceğiz.

Siber Suç Nedir?

Siber suçlar, dijital cihazlar veya ağlar kullanılarak işlenen yasa dışı faaliyetlerdir. Bilişim sistemlerine izinsiz giriş, veri çalma, şifreleme saldırıları, kimlik avı (phishing) gibi eylemler siber suç kategorisinde değerlendirilir. Türk Ceza Kanunu’nun 243-246. maddeleri arasında düzenlenen bu suçlar, teknolojinin kötüye kullanılmasıyla büyük zararlar doğurabilir.

TCK 243 – Bilişim Sistemine Girme Suçu:

Bir kişinin izni olmadan bilişim sistemine giren ve burada kalmaya devam eden kişiler, bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Örneğin, bir şirketin veri tabanına izinsiz giriş yapmak bu kapsamdadır.

TCK 244 – Sistemi Engelleme ve Verileri Yok Etme:

Bir bilişim sisteminin çalışmasını engelleyen veya verileri silen kişiler, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası alabilir. Bu özellikle fidye yazılımı saldırılarında sıkça görülen bir durumdur.

Siber Suçlara Karşı Yasal Haklar

Siber suçlarla karşı karşıya kaldığınızda, hukuki haklarınızı bilmek önemlidir. İşte bu durumda sahip olduğunuz haklar:

1.Şikayet Hakkı:

Siber suç mağdurları, saldırının gerçekleştiği andan itibaren ilgili makamları bilgilendirme hakkına sahiptir. Bu genellikle savcılığa suç duyurusu yoluyla yapılır.

2.Delil Toplama Hakkı:

Siber saldırıya uğradığınızda, olayı ispatlamak için delil toplama hakkınız bulunur. Ekran görüntüleri, sistem logları, e-postalar gibi dijital veriler, suçun ispatında önemli bir rol oynar.

3.Tazminat Talebi:

Siber suç sonucunda maddi veya manevi zarara uğrayan kişiler, sorumlulardan tazminat talep edebilir. Bu, özellikle dolandırıcılık ve kimlik hırsızlığı gibi durumlarda sıkça kullanılan bir haktır.

4.Kişisel Verilerin Korunması:

KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu), kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesini önlemek için güçlü bir koruma sağlar. KVKK, mağdurların verilerini izinsiz kullananlara karşı dava açmasını mümkün kılar.

Siber Suç Türleri ve Cezaları

Siber suçlar, farklı türlere ayrılır ve her biri için farklı cezalar öngörülür. İşte en yaygın siber suçlar ve cezaları:

1.Kimlik Avı (Phishing):

E-posta veya sahte web siteleri aracılığıyla kişisel bilgilerinizi ele geçirmeye çalışan dolandırıcılık türüdür. Fail, dolandırıcılıktan yargılanır ve üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası alabilir.

2.Banka Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK 245):

Bir başkasının kredi kartı bilgilerini ele geçirmek veya sahte kart oluşturmak suçtur. Fail, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

3.Fidye Yazılımı Saldırıları:

Verilerinizi şifreleyen ve erişim için para talep eden saldırılar, hem TCK 244 hem de dolandırıcılık kapsamına girer.

4.Yasak Cihaz ve Program Kullanma (TCK 245/A):

Bilişim suçları işlemek amacıyla geliştirilen cihaz veya programları kullanmak, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile sonuçlanabilir.

Siber Suçlara Karşı Alınabilecek Önlemler

Siber suçların önlenmesi için bireyler ve şirketler hem teknolojik hem de hukuki adımlar atmalıdır. İşte bu konuda dikkat edilmesi gerekenler:

1.Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA):

Siber saldırılara karşı güçlü bir savunma hattı oluşturur. Kullanıcıların kimliklerini doğrulamak için birden fazla yöntem kullanılır.

2.Veri Şifreleme:

Hassas bilgilerinizi şifreleyerek, saldırganların bu verilere erişimini zorlaştırabilirsiniz.

3.Güncel Yazılım Kullanımı:

Tüm cihazların ve yazılımların güncel tutulması, bilinen açıkların kapatılmasını sağlar.

4.Hukuki Danışmanlık:

Bilişim hukuku alanında uzman bir avukattan destek almak, siber suç mağdurlarının haklarını etkin bir şekilde savunmasını sağlar.

5.Eğitim ve Farkındalık:

Çalışanlarınızı ve aile bireylerinizi siber güvenlik konusunda eğitmek, saldırı riskini önemli ölçüde azaltabilir.

Delillerin Hukuki Geçerliliği: Elde Etme ve Kullanma

Bir siber suç mağduru olduğunuzda, delillerin hukuki geçerliliği büyük önem taşır. Ancak, delillerin doğru yöntemlerle elde edilmesi gerekir. Örneğin:

•Ekran Görüntüleri: Bir dolandırıcılık girişimini belgelemek için kullanılabilir.

•Log Kayıtları: Bilgisayarınıza yetkisiz erişimi kanıtlamak için gereklidir.

•E-postalar: Kimlik avı gibi durumlarda delil olarak sunulabilir.

Siber Suçların Etkileri ve Toplumsal Boyut

Siber suçlar yalnızca bireyleri değil, aynı zamanda şirketleri ve devlet kurumlarını da hedef alır. Fidye yazılımı saldırıları, kritik altyapılara zarar verebilir. Kimlik hırsızlığı, mağdurların hayatını yıllarca etkileyebilir. Bu nedenle, siber suçlarla mücadele toplumsal bir sorumluluk haline gelmiştir.

Peki bir fidye yazılımı saldırısı sadece bir şirketi mi etkiler?

Hayır, çünkü bu tür bir saldırı, o şirkete bağlı tedarik zincirinden çalışanlarına, hatta müşterilerine kadar geniş bir kitleyi etkileyebilir.

Örneğin bir hastane sistemi fidye yazılımı nedeniyle kilitlenirse hastaların tedavileri aksar. Bu da hem bireysel hem de toplumsal sağlık sorunlarına yol açar.

Benzer şekilde, devlet altyapısına yönelik saldırılar, enerji, su veya ulaşım gibi hayati hizmetleri durma noktasına getirebilir. İşte burada kritik altyapı güvenliği, siber farkındalık kampanyaları, siber tehdit istihbaratı ve uluslararası iş birliği mekanizmaları devreye girer.

Toplum bu tehditlerin farkında mı? Maalesef yeterince değil.

Çoğu kişi siber saldırıların yalnızca dijital dünyada kaldığını düşünürken, bu suçların gerçek dünyada yarattığı sonuçlar, uzun vadeli sosyal ve ekonomik kayıplar olarak karşımıza çıkar. Bu yüzden, sadece bireylerin değil, kurumların ve devletlerin de bu tehditlere karşı önlem alması hayati bir sorumluluktur.

Son Sözler: Haklarımızı Bilmek ve Korumak

Siber suçlara karşı koymanın ilk adımı, yasal haklarımızı bilmek ve bu hakları etkin bir şekilde kullanmaktır. Eğer bir siber suçla karşılaştıysanız, zaman kaybetmeden gerekli hukuki işlemleri başlatmalısınız.  Siber güvenlik yalnızca teknolojiyle değil, aynı zamanda güçlü bir hukuk sistemiyle sağlanır.

Hukuki haklarınızı kullanarak, hem kendinizi hem de çevrenizi koruyabilirsiniz. Bu süreçte bir bilişim hukuku uzmanından destek almak, haklarınızı daha etkin bir şekilde savunmanıza yardımcı olacaktır. Siber suçlarla mücadele, dijital dünyada güvenli bir geleceğin anahtarıdır.